Kowary to miasto w województwie dolnośląskim, leżące nieopodal Karpacza; do 2006 roku było na liście obszarów posiadających warunki do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego lub do eksploatacji naturalnych zasobów leczniczych.
Kowary położone są w Kotlinie Jeleniogórskiej, nad rzeką Jedlicą. Od połowy XII wieku wydobywa się tu rudy żelaza, które odkrył waloński gwarek Laurentius Angelus. Wkrótce potem stanęły tu kuźnie i huty, a w 1513 roku Kowary zyskały prawa miejskie (co ciekawe, nadane przez króla Czech i Węgier, Władysława Jagiellończyka). Z czasem górnictwo i hutnictwo zostało zastąpione włókiennictwem. Od 1945 roku wydobywano tu uran, co, rzecz jasna, otoczone było ścisłą tajemnicą – urobek jechał prosto do ZSRR. Obecnie przemysł już się nie liczy, mieszkańcy inwestują przede wszystkim w rozwój turystyki.
Kowary – dla kogo?
Działa tu jedyne w Polsce (i piąte na świecie) naturalne podziemne inhalatorium radonowe zapewniające antroterapię (leczenie powietrzem sztolni, grot), a także sanatoryjny Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy „Wysoka Łąka”. W tym pierwszym leczy się następujące schorzenia: przewlekłe choroby zwyrodnieniowo-zniekształcające, choroby stawów, spondylosis, spondyloarthrosis, osteochoudrosis, choroba Bechterewa, neuralgia, przewlekłe zapalenie nerwów, rehabilitacja po urazach narządów ruchu, trudno gojące się owrzodzenia, przewlekłe choroby skóry, sklerodermia, łuszczyca, nadciśnienie, choroby wieńcowe, choroby układu oddechowego, powikłania cukrzycy.
Atrakcje Kowar
Kowary roją się od zabytków, wśród których wymienić trzeba kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny (pierwsze wzmianki o nim pochodzą z XIII wieku), ratusz z XVIII wieku czy kaplicę św. Anny. Warto zobaczyć kamienny most na Jedlicy oraz krzyże pokutne. Miejska Starówka zabudowana jest kamienicami, z których wiele pochodzi z XVIII/XIX wieku – całość jest strefą zamkniętą dla ruchu kołowego.
Tutejszy zespół pałacowy Radociny zbudowano w 1570 roku dla hrabiego von Schlaffgotscha. Na miejscu dawnej fabryki dywanów powstał Park Miniatur Zabytków Dolnego Śląska (w skali 1:25) z największą w Polsce makietą górską przedstawiającą Śnieżkę. Muzeum Sentymentów można śmiało polecić tym, którzy pamiętają czasy PRL-u.
Największą jednak atrakcją jest z pewnością podziemna trasa w „Sztolniach Kowary”: liczy około 1200 metrów (trzeba pamiętać o odpowiednim stroju, temperatura wynosi około 8 stopni), na miejscu są zbiory minerałów i kamieni szlachetnych, można też spróbować miejscowej wody mineralnej, zwanej dość jednoznacznie „Potencjałką”. Z Kowar już tylko kilka kroków do Karpacza czy do wyprawy na Śnieżkę.