Horyniec-Zdrój to wioska o statusie uzdrowiska (status przyznano w 1976 roku, to jedno z nielicznych w Polsce uzdrowisk nizinnych) w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim.
Wiadomo, że Horyniec, wówczas jeszcze Oryńce, istniał już w roku 1444, bowiem wtedy książę mazowiecki darował go niejakiemu Piotrowi Pieczykurowi, szlachcicowi z Wilcz. Podobno przez pewien czas osada należała do rodu Sobieskich, a Jan III przyjeżdżał tu na polowania, a także do leczniczych wód siarkowych (zresztą leczyła się tutaj Marysieńka Sobieska). Brak na to niezbitych dowodów, pewne jest za to, że późniejszy pogromca Turków w okolicy wygrał bitwę z Tatarami.
Uzdrowiskiem stał się za sprawą rodu Ponińskich, którzy zresztą uczynili z miejscowości (wówczas miasteczka) ważny ośrodek kultury regionu. Pierwszy zakład kąpielowy założył Aleksander Poniński, a był to rok 1888 – Horyniec odwiedzało wówczas raptem 300 kuracjuszy rocznie (większym powodzeniem cieszył się pobliski Niemirów). Rozkwit nastąpił na krótko w latach 30. XX wieku, wtedy powstał Park Zdrojowy i mnożyły się kolejne pensjonaty. Wojna pochłonęła jednak wszystko i na dobrą sprawę dopiero w 1969 roku stanął tu budynek sanatorium „Metalowiec” (dziś „Bajka”). Od tej pory się rozwija, zrewitalizowano również Park Zdrojowy, odtwarzając jego dawny wygląd. W małej miejscowości, liczącej około 2,5 tysiąca mieszkańców, znajdziemy około 1000 miejsc noclegowych.
Horyniec-Zdrój – dla kogo?
W rejonie uzdrowiska kształtują się korzystne warunki klimatyczne (duże ilości dni słonecznych, jeśli chodzi o czystość powietrza to ścisła polska czołówka), a nizinny klimat jest łagodny i łatwy do przystosowania się dla pacjentów.
Tutejsze wody siarczkowe, ale i dobrej jakości borowiny wydobywane w Podemszczyźnie, służą do leczenia chorych w następujących profilach: choroby ortopedyczno-urazowe, reumatologiczne, układu nerwowego, pokarmowego, kobiece, skórne (trądzik, łuszczyca, rogowacenie naskórka), zatrucia metalami ciężkimi i osteoporoza. Co ciekawe, zawsze przykładano tu wagę do leczenia rolników: w 1977 roku otworzono sanatorium „Rolnik”, a 17 lat później Centrum Rehabilitacji Rolników, które działa do dziś.
Atrakcje Horyńca-Zdroju
Wojenne zawieruchy nie oszczędzały Horyńca, który ucierpiał też mocno w czasie walk polsko-ukraińskich po I wojnie światowej, a po II wojnie światowej nękany był przez oddziały UPA. Z zabytków można zobaczyć odbudowany Pałac Ponińskich, również odbudowany Teatr Dworski (w XIX wieku występowali w nim znamienici artyści z Wiednia i Lwowa), kościół i klasztor franciszkanów czy Kościół Zdrojowy, który swe początki datuje na 1818 rok. Sporo dzieje się także w sferze kultury – jest regionalne Święto Pieroga czy Horyniec-Zdrój ART Festiwal.
W gminie znajdują się fragmenty Roztocza, zwane Roztoczem Południowym, urokliwie pofałdowane i mało uczęszczane przez turystów – wciąż jest tu cicho i spokojnie. W pobliżu jest wpisany na listę UNESCO zespół cerkiewny w Radrużu, cudowne źródło w Nowinach Horynieckich, cmentarz żydowski w Lubaczowie, a także bunkry linii Mołotowa w Polance Horynieckiej (w sumie to kilkadziesiąt dobrze zachowanych tego typu fortyfikacji).