Nałęczów to miasto – prawa miejskie od 1963 roku – w województwie lubelskim, powiat puławski, nad rzeką Bystrą. Co ciekawe, o ile większość miejscowości uzdrowiskowych dodaje sobie do nazwy człon „Zdrój”, o tyle Nałęczów, który go posiadał, zrezygnował z niego... Tak przy okazji, to jedyne w Polsce uzdrowisko o profilu tylko kardiologicznym.
Na przełomie VIII i IX wieku wzniesiono w tej okolicy gród, a wokół niego rozwinęła się osada nazywana Bochotnicą. Nazwę zmieniono dopiero w 1772 roku, kiedy te ziemie kupił Stanisław Małachowski herbu Nałęcz – wtedy stosownie do herbu miejscowość została Nałęczowem. Mniej więcej w 1800 roku odkryto tu, trochę przez przypadek, bowiem poszukiwano rud żelaza, złoża borowin i źródła wody mineralnej, które okazały się lecznicze.
Następne kilkadziesiąt lat to rozwój infrastruktury zdrojowej, ale i zmiany w planowaniu zabudowy, by powstało „miasto-ogród”: dziś zresztą całe miasto wpisane jest w rejestr zabytków jako zespół architektoniczno-krajobrazowy. Gościli tu później między innymi Henryk Sienkiewicz, Stanisław Przybyszewski, Stanisław Witkiewicz, Bolesław Prus (który bywał tu regularnie do końca życia), Ignacy Jan Paderewski i Stefan Żeromski (ten z kolei poznał tu żonę i napisał „Dzieje grzechu” oraz „Popioły”). W 1880 roku Nałęczów zarejestrowano jako uzdrowisko, które było najpopularniejszym tego typu miejscem w Królestwie Kongresowym.
Obie wojny światowe hamowały rozwój Nałęczowa, swoje zrobił także kryzys w latach 80. XX wieku, ale miasto po krótkich przerwach zawsze dochodziło do siebie. Mocno zainwestowano w nowoczesny sprzęt i bazę noclegową, w której każdy znajdzie coś na swoją kieszeń. Dziś tutejsze wody mineralne butelkuje się i są jednymi z najbardziej znanych na rynku, mowa o Nałęczowiance i Cisowiance.
Nałęczów – dla kogo?
Specyficzny mikroklimat Nałęczowa i okolic wpływa na samoistne obniżenie ciśnienia – przyczynia się do tego duża jonizacja powietrza (wpływ na nią mają gleby lessowe, ukształtowanie powierzchni i przepływające przez Nałęczów rzeki). Leczone są tutaj różne przypadki kardiologiczne: choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, nerwica serca, wyczerpanie psychofizyczne, rehabilitacja po zawałach i operacjach kardiologicznych.
Atrakcje Nałęczowa
Z pewnością Park Zdrojowy o obszarze 25 ha, z pięknym stawem i licznymi zabytkowymi budynkami zdrojowymi: pałacem Małachowskich z XVIII wieku (to przy okazji najstarsze sanatorium w mieście, to tu głównie mieszkali wymienieni pisarze), leżącym nad wodą sanatorium „Książę Józef” i „Starymi Łazienkami” (oba są częścią „Uzdrowiska Nałęczów”). Chlubą są tutejsze liczne niemal 200-letnie drzewa. Tuż przy parku zobaczyć można kilkanaście starych willi w różnych stylach: szwajcarskim, secesyjnym, a nawet zakopiańskim. Wokół miasta rozciąga się cała sieć gęsto porośniętych wąwozów lessowych, najatrakcyjniejsze leżą na tak zwanej Drodze Lipowej, która jest dobrze oznaczonym szlakiem turystycznym.
Moc atrakcji czeka w najbliższej okolicy – bliziutko przecież zarówno do Kazimierza Dolnego, jak i Puław czy Lublina (odległość do żadnego z tych miast nie przekracza 30 kilometrów).