Krynica-Zdrój to miasto w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, nad rzeką Kryniczanką. To obszar Beskidu Sądeckiego.
Założona została jako Krzenycze przez Danka z Miastka (Tylicza) w 1547 roku. Pod koniec XVIII wieku zaczęto badać tutejsze źródła (o których walorach pisano już kilkadziesiąt lat wcześniej), a ich pozytywna ocena co do właściwości leczniczych zapoczątkowała rozwój uzdrowiska. Pierwsze domy zdrojowe powstały już na przełomie XVIII/XIX wieku, a pierwszy lekarz uzdrowiskowy zaczął praktykę w roku 1807, ale prawdziwy boom na Krynicę zaczął się mniej więcej po 1856 za sprawą Józefa Dietla, lekarza, profesora UJ (i prezydenta Krakowa). Pod koniec XIX wieku funkcjonowało tu już kilkanaście domów zdrojowych.
W 1909 roku przyjechał do Krynicy geolog Rudolf Zuber, który odkrył wodę o niezwykle mocnym, jednym z najsilniejszych w Europie szczaw alkalicznych (dziś znaną jako wodę Zuber). W 1911 roku Krynicy nadano prawa miejskie i stała się ważnym punktem na uzdrowiskowej mapie kontynentu – bawiła tu między innymi holenderska para królewska, Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz, Józef Ignacy Kraszewski, Helena Modrzejewska, Władysław Reymont, później Jan Kiepura. Czas wojny to jednak gigantyczne zniszczenia dokonane najpierw przez Niemców, a potem Armię Czerwoną. Mimo tego jeszcze w 1945 roku przyjechało tu pierwszych kilkuset kuracjuszy!
Dziś Krynica-Zdrój posiada status uzdrowiska, ale jest też prężnym ośrodkiem kulturalnym (doroczne Festiwale im. Jana Kiepury, na które przyjeżdża do 1000 artystów) oraz narciarskim. Nazywana jest powszechnie „perłą polskich uzdrowisk”.
Krynica-Zdrój – dla kogo?
Podalpejski klimat z dużą ilością dni słonecznych, ale i wahaniami temperatur, sąsiedztwo gęstych lasów iglastych, a także unikatowe wody mineralne otwierają możliwości wykorzystania ich w następujących profilach leczniczych: choroby układu nerwowego, reumatologiczne, górnych dróg oddechowych, układu trawienia, nerek i dróg moczowych, krwi i układu krwiotwórczego, cukrzyca i choroby kobiece.
Atrakcje Krynicy-Zdroju
Wykaz zabytków w gminie przekracza 50 pozycji. Na czoło wybija się budynek pijalni „Słotwinka” z 1806 roku, otwierana jest ona sezonowo i, co ciekawe, nie stoi już tam, gdzie początkowo – została przeniesiona do Parku Słotwińskiego, a w jej dawnym miejscu, na deptaku, zobaczyć można Pijalnię Główną. Restauracja „Koncertowa” liczy już ponad 150 lat, choć początkowo miała inne, zgodne z nazwą przeznaczenie: była to dawna sala koncertowa. Efektownie prezentują się Łazienki Borowinowe, Stare Łazienki Główne i Stary Dom Zdrojowy, wszystkie z XIX wieku.
Unikalną atrakcją dla miłośników sztuki jest muzeum poświęcone łemkowskiemu artyście-samoukowi Epifaniuszowi Drowniakowi, znanemu bardziej jako Nikifor Krynicki. Jeśli już o Łemkach mowa, przez Krynicę i okolicę przebiega Szlak Cerkwi Łemkowskich. W centrum miasta, ponad deptakiem, wznosi się Góra Parkowa, na którą można wjechać kolejką linowo-terenową; na jej szczycie znajduje się między innymi park linowy czy „Rajskie Ślizgawki”, ale i Leśne Sanktuarium Maryjne. W 2019 roku otworzono tu wieżę widokową „Ścieżka w koronach drzew”, na jej szczyt na wysokości 49,5 metra prowadzą niemal kilometrowe ścieżki! Zimą można pojeździć na znakomitych trasach na Jaworzynie Krynickiej.