Opłata klimatyczna miejscowa
Najprościej mówiąc, to podatek, który jest przeznaczany dla wspierania rozwoju danego miejsca, które ze względu na swój prozdrowotny charakter musi stosować się do pewnych narzuconych ograniczeń – w miejscach takich jak uzdrowiska czy miejscowościach o walorach uzdrowiskowych nie może się na przykład rozwijać przemysł. Opłata klimatyczna miejscowa pobierana jest od wszystkich, którzy spędzają więcej niż dobę w miejscowości o walorach klimatycznych lub krajobrazowych, a przyjeżdżają w celach szkoleniowych, turystycznych lub wypoczynkowych.
Opłata klimatyczna miejscowa może – choć nie musi, zależy to od danego samorządu – być pobierana, jeśli dana gmina spełnia warunki określone w rozporządzeniu z 2007 roku uchwalonym przez Radę Ministrów (musi więc na jej terenie znajdować się park narodowy, las, punkty widokowe, muzea, pomniki historii, zabytki itp.). Tak naprawdę minimalnym warunkiem jest posiadanie na terenie gminy bazy noclegowej o określonym w przepisach standardzie.
Opłata uzdrowiskowa
To inna forma opłaty klimatycznej, związana bezpośrednio z miejscowościami o statusie uzdrowiska. Pobierana jest od wszystkich, którzy spędzają w nich więcej niż dobę, a przyjeżdżają w celach szkoleniowych, turystycznych, wypoczynkowych, ale i zdrowotnych, więc obowiązuje także kuracjuszy sanatorium. Niezależnie, czy przyjadą oni prywatnie, czy na NFZ, muszą taką opłatę uiścić. Co więcej, opłaty tej nie można podciągnąć pod koszty w rozliczeniu rocznym czy starając się o zwrot pieniędzy z odpowiednich funduszów.
Opłata uzdrowiskowa może być pobierana tylko wówczas, jeśli dana miejscowość/gmina spełnia jeden z kilku konkretnych warunków. I tak: muszą w niej być złoża naturalnych surowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczniczych, musi posiadać klimat o właściwościach leczniczych, spełnia określone wymogi dotyczące ochrony środowiska na jej obszarze lub/oraz posiada infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.
Opłata klimatyczna – czy stawki są dowolne?
Co ważne, w danej miejscowości/gminie może być pobierana tylko i wyłącznie jedna z powyższych opłat. Jest ona pobierana za każdy dzień pobytu, za każdą rozpoczętą dobę. Wysokość opłaty klimatycznej ustala rada danej gminy (w Polsce jest to około 200 gmin), ale nie może ona przekroczyć stawki ustalonej przez Ministra Finansów, w zasadzie są trzy takie stawki: dla opłaty miejscowej, miejscowej w miejscowości o statusie obszaru ochrony uzdrowiskowej i dla opłaty uzdrowiskowej (która jest prawie dwukrotnie wyższa od miejscowej). W 2022 roku stawki maksymalne wynosiły odpowiednio 2,50 zł, 3,52 zł i 4,83 zł (ale co rok rosną). Niby nie jest to dużo, ale już w przypadku dwutygodniowego pobytu dla całej rodziny w uzdrowisku może się z tego zrobić kilkaset złotych...
Rada gminy może w pewnych okresach – na przykład aby przyciągnąć przyjeżdżających poza sezonem – obniżyć lub wręcz znieść konieczność płacenia opłat klimatycznych. Opłaty klimatyczne płaci się firmie (np. hotel) lub osobie prywatnej (wynajmującej miejsca noclegowe) w pierwszym dniu po przyjeździe, często firma/osoba taka zatrzymać może dla siebie określony procent wpłaconej kwoty.
Opłaty klimatyczne w różnych formach obowiązują nie tylko w Polsce. W niektórych krajach Europy stawki są zresztą dużo wyższe niż u nas, na przykład gminy włoskie (tam dodatkowo w miastach można pobierać tak zwaną opłatę pobytową, obowiązuje chociażby w Wenecji czy Rzymie) mogą doliczyć za dzień równowartość około 20-25 złotych.
Opłata klimatyczna – czy ktoś jest zwolniony?
Jest kilka grup osób, od których ustawowo nie pobiera się żadnych opłat klimatycznych. Należą do nich osoby przebywające w szpitalach, a także osoby niewidome oraz ich przewodnicy. Kolejną grupą są uczestnicy zorganizowanych zajęć połączonych z pobytem dla dzieci i młodzieży szkolnej. Pozostałe przypadki – dyplomaci, letnicy posiadający dom w danej miejscowości i płacący tam podatki – raczej nie są związane z wyjazdami sanatoryjnymi.
