Kto wystawia skierowanie do sanatorium? Ocena lekarska
Skierowanie do sanatorium wystawia lekarz rodzinny lub też inny, dowolnej specjalizacji, prowadzący terapię danego pacjenta. Wyjazd do sanatorium ma być kontynuacją leczenia szpitalnego lub też ma na celu przywrócenie pacjenta do zdrowia po wypadku czy chorobie. Lekarz prowadzący po zdecydowaniu wystawienia skierowania dokładnie opisuje przypadek i obecny stan zdrowia pacjenta. W tym celu należy mu dostarczyć aktualne wyniki badań, a także karty leczenia szpitalnego (o ile takie oczywiście miało miejsce). Warto przy okazji zapytać, czy należy dostarczyć też kserokopie tych dokumentów – niekiedy muszą być dołączone do skierowania.
Wymagane podstawowe badania dla osób dorosłych, które musimy dostarczyć lekarzowi POZ, to morfologia krwi, badanie OB, badanie ogólne moczu, RTG klatki piersiowej-opis, EKG (w przypadku ukończenia 60. roku życia lub schorzeń kardiologicznych, w tym również nadciśnienie tętnicze), RTG klatki piersiowej-opis wykonywane powinno być jedynie w przypadku stwierdzenia przez lekarza zaistnienia wskazań medycznych do jego wykonania. Dla dzieci lista ta jest krótsza i obejmuje pełną morfologię krwi, badanie OB, badanie ogólne moczu, a także kserokopię karty szczepień.
Wystawiający przede wszystkim zwraca uwagę na dwie rubryki: samodzielność pacjenta (musi być sprawny, zdolny do samoobsługi, ale wymagający zabiegów leczniczych) i przeciwwskazania do zabiegów z udziałem naturalnych środków leczniczych, z których korzysta się w poszczególnych placówkach sanatoryjnych. Mowa tutaj o wodach mineralnych, termalnych, borowinie oraz solankach. Przy wypisywaniu skierowania pacjent może zasugerować lekarzowi, gdzie chciałby pojechać, a ten może to ująć w skierowaniu, nie jest to jednak w żaden sposób wiążące przy późniejszej weryfikacji na poziomie NFZ.
Takie skierowanie musi trafić do odpowiedniego oddziału NFZ. Są na to trzy sposoby – może je wysłać lekarz wystawiający, ale także pacjent, listownie lub dostarczyć je osobiście. Adresy oddziałów NFZ są dostępne na stronie nfz.gov.pl/kontakt/oddzialy-nfz. Pamiętać należy, że mamy tylko 30 dni na dostarczenie wystawionego skierowania – po tym czasie straci ono swoją ważność!
Ocena skierowania do sanatorium przez NFZ
Pamiętać należy, że wystawienie skierowania i dostarczenie go do NFZ nie gwarantuje jeszcze miejsca w sanatorium. Może się zdarzyć tak, że wniosek o wyjazd zostanie odrzucony (pismo z wyjaśnieniem trafi wówczas do lekarza wystawiającego) i od tej decyzji nie ma możliwości odwołania się. O decyzjach pacjent jest informowany listownie, dotyczy to zarówno odmowy wyjazdu, jak i pozytywnego rozpatrzenia skierowania. Może się także zdarzyć, że pismo zostanie zwrócone w celu uzupełnienia danych, przykładem brak podpisu, aktualnego numeru umowy czy pieczątki przychodni.
Prawidłowo wypełnione skierowanie zostaje zarejestrowane i opatrzone numerem, po czym trafia do specjalisty – balneologa, specjalisty do spraw medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej – który oceni jego zasadność. Na tym etapie wszystko dzieje się bez udziału pacjenta, pozostaje czekać na wydanie opinii. Wyjątkiem jest sytuacja, w której oceniający specjalista ma jakieś wątpliwości. Może wtedy zwrócić się do lekarza POZ o uzupełnienie wniosku o dodatkową dokumentację medyczną lub przeprowadzenie konsultacji pacjenta (onkologicznej, kardiologicznej itp.).
Ocena skierowania do sanatorium przez ZUS lub KRUS
W szczególnych przypadkach o skierowaniu do sanatorium może zdecydować ZUS lub KRUS. Mowa o sytuacjach, w których pacjentowi lub ich grupie grozi utrata zdolności do pracy lub też aktualnie chorują, a pobyt w uzdrowisku daje szansę na poprawę stanu zdrowia. Żeby otrzymać skierowanie z ZUS czy KRUS, zwane także pobytami w ramach prewencji rentowej, należy spełniać któryś z następujących warunków: być ubezpieczonym, otrzymywać okresową rentę z tytułu niezdolności do pracy, otrzymywać świadczenie rehabilitacyjne albo zasiłek chorobowy, starać się o rentę lub świadczenie rehabilitacyjne. Pobyt po skierowaniu z ZUS jest całkowicie bezpłatny, obowiązuje nawet zwrot kosztów najtańszego przejazdu. Czas oczekiwania jest przy okazji o wiele krótszy niż z NFZ, zazwyczaj to około 8 tygodni.
Oczekiwanie na potwierdzenie zasadności skierowania
Otrzymanie potwierdzenia, że skierowanie do sanatorium zostało rozpatrzone pozytywnie, jest pierwszym krokiem. Drugim jest pisemne powiadomienie o terminie wyjazdu – pismo takie może zostać doręczone najpóźniej dwa tygodnie przed rozpoczęciem terminu turnusu, na który zostaliśmy skierowani. Nie ukrywajmy, między zakwalifikowaniem się do wyjazdu i otrzymaniem powiadomienia o terminie mija zazwyczaj sporo czasu, bowiem średni czas oczekiwania to... około 12-24 miesiące (czas oczekiwania różni się w zależności od województwa).
O wiele szybciej działa to w przypadku leczenia szpitalnego, na miejsce w szpitalu sanatoryjnym czeka się, zarówno w przypadku dorosłych, jak i dzieci, około 3 miesięcy. Pewnym udogodnieniem jest natomiast otrzymanie przez pacjenta numeru i adresu, gdzie będzie mógł – mowa o stronie internetowej skierowania.nfz.gov.pl – śledzić na bieżąco swoje miejsce w kolejce, więc nie powinien zostać zaskoczony nagłym terminem wyjazdu.
Skierowanie do sanatorium i sam pobyt – ważne informacje
Nie można starać się o skierowanie, jeśli w ciągu 12 miesięcy byliśmy już w sanatorium – o skierowanie takie można zacząć ubiegać się dopiero po pełnym roku od momentu przyjazdu z sanatorium. Z wnioskiem o zmianę terminu lub też miejsca pobytu można się zgłosić do oddziału NFZ wyłącznie w szczególnych przypadkach, typu ważne zdarzenie losowe, choroba połączona z pobytem w szpitalu, ważna sytuacja rodzinna lub życiowa zaplanowana po złożeniu, a przed otrzymaniem potwierdzonego skierowania do sanatorium (ślub, wyjazd). W innych przypadkach prośba o zmianę terminu lub miejsca pobytu oznaczać będzie rezygnację z leczenia uzdrowiskowego. Przy okazji trzeba wiedzieć, że nie można przesunąć planowanego terminu z zimy na lato itp.: przesunięcia są możliwe wyłącznie w ramach jednego, góra dwóch turnusów.
Rzecz jasna pobyt w sanatorium jest również możliwy odpłatnie, jeśli dana placówka oferuje usługi prywatne. W tym przypadku w zasadzie nie ma kolejek, sami decydujemy o terminie i miejscu pobytu, a nawet o długości turnusu.
Skierowanie do sanatorium – zmiana przepisów od 2023
Od 1 stycznia 2023 roku skierowania do sanatorium będą wystawiane także w formie elektronicznej, jako e-skierowania. W takim przypadku e-skierowanie zostanie automatycznie przesłane do odpowiedniego oddziału NFZ, nie będzie już konieczności wysyłania go pocztą lub zanoszenia osobiście. O dalszych losach skierowania będzie można się dowiedzieć w jeden z wybranych sposobów: w aplikacji mobilnej IKP (Internetowe Konto Pacjenta), SMS-em na podany numer telefonu, na adres e-mail lub pisemnie, listem wysłanym na adres domowy.
W założeniach okres wystawiania obu typów skierowań – tradycyjnych i e-skierowań – będzie trwał do końca czerwca, potem pozostaną już wyłącznie e-skierowania. Wyjątkiem będą skierowania do sanatorium poza granicami kraju lub brak dostępu do systemu teleinformatycznego – w tych przypadkach pozostaną skierowania tradycyjne.
